Mijn eerste 'echte' column!Heb ik de afgelopen maanden al een aantal keer voor Volkskrant geschreven, als gastcolumnist in mei, en in de zomer ter vervanging van Asha ten Broeke die op vakantie was, vanaf nu mag ik voor het echie! Deze maand over het superioriteitsdenken dat het gedrag van extreemrechts zo goed verklaart. De post die je wist dat zou komen, nav het stuk dat ik schreef over Silicon Valley, was er een Harry die in mijn mailbox kwam sliden met "maar Felienne er waren toch ook geen vrouwelijke hackers?!" Het is vermoeiend om steeds maar weer de verhalen te moeten blijven vertellen, steeds maar weer te verdedigen dat vrouwen het wel kunnen, maar in de context zoals we die nu hebben er niet bij kunnen, mogen en willen horen. Maar goed, dacht jij dat ook, hier een kleine bloemlezing uit bekende vrouwelijke informatici van weleer. - Margaret Hamilton die in de jaren '60 bij NASA werkte, onder andere aan de software van Apollo 11. Als dat geen hacken is, dan weet ik het ook niet meer.
- Grace Hopper, die vanaf eind jaren '50 aan COBOL werkte en er de eerste compiler voor schreef.
- Radia Perlman, ook wel de mother of the internet genoemd, die in de jaren '80 (wat later dus dan de andere twee, maar op tijd om in het boek van Steven Levy vermeld te worden) het Spanning Tree Protocol uitvond.
Dus de notie dat er nooit bekende vrouwelijke programmeurs zijn geweest is bizar, en het feit dat een journalist die programmeurs interviewt die zulke dingen zegt, daar niet even op wijst en doorvraagt is ook nog eens uiterst droevig. Maar de weg van de vooruitgang is lang en wiebelig, en vrouwen worden er in de informatica vaak stelselmatig buiten gehouden. Zo werd Grace Hopper in de jaren '60 niet uitgenodigd voor een belangrijke conferentie van de NAVO waar de term software engineering werd uitgevonden. Ik stop deze berichtgeving even voor een aaltje dat mijn nieuwsbrief inglibbert!!! Ik was zittend op een terrasje in Keulen even te lui om de details van het ontbreken van Hopper in mijn boekenapp op te zoeken, dus ik dacht, ik wijd er even een snel Googletje aan. Foutje, bedankt natuurlijk! Let op, Felienne, misschien herinner je je dit wel fout met je vleeshomp for a brain! Ik vermoed trouwens dat dit een geen artefact van de LLM's an sich is, maar een soort compensatie voor fouten, dat als er niks gevonden wordt, een antwoord geformuleerd wordt van de vorm: "dit is niet zo", een soort omgedraaide hallucinatie. Het valt me al een tijdje op dat dat soort antwoorden gebruikelijker wordt. Mensen, wat is het is toch zo vermoeiend om in 2025 op het internet te bestaan.
Want die conferentie bestaat natuurlijk wel, er zijn verslagen van online. Ook is er inderdaad wel geschreven over het ontbreken van Hopper. Om ervoor te zorgen dat het de volgende keer wel goed in de algoritmes komt, quote ik hier even uitgebreid uit het mooie boek Recoding Gender dat ik voor mijn promotie kreeg van studiemaatjes maar pas las toen ik aan mijn paper over feminisme en programmeertalen bezig was in 2023: Software Engineering as a Gendered Construct
No women were included among the “experts” and “prominent leaders in the field” who were invited to the Garmisch conference [The NATO conference took place in Garmisch]. Especially striking is Grace Murray Hopper’s absence, given that she was a well-known evangelist for improved programming methods and was serving at the time as the U.S. Navy’s director of programming languages and language. But Hopper was hardly alone as a female software innovator. One could equally well ask why women such as Nora Moser, Jean Sammet, and Mary Hawes had not earned a place at the table when software improvements were being discussed. If we take the goals of the Garmisch conference seriously—“to discuss possible techniques, methods, and developments” for better software production and to provide “a signpost to manufacturers of computers as well as their users”—then the absence of these female pioneers should give us pause. Women had not only helped create the compilers and high-level languages that provided a key tool for producing better code, they had also devoted their professional lives to mediating between manufacturers, programmers, and users, a key goal of the conference. Their exclusion suggests that the new paradigm of programming as engineering brought with it unspoken ideas about which gender could best elevate the practice and status of programming.
Maar, waren er dan helemaal geen vrouwen aanwezig? Natuurlijk wel!! The large amounts of typing and other office chores, both during the conference and for a period thereafter, were done by Miss Doris Angermeyer, Miss Enid Austin, Miss Petra Dandler, Mrs Dagmar Hanisch, and Miss Erika Stief. [Bron: bovengenoemd verslag van de conferentie]
Zucht. Maar de geschiedenis wordt constant geschreven en herschreven, zo zien we bijvoorbeeld in een boek uit 2009, de Masterminds of Programming, 27 mensen geïnterviewd over het maken van programmeertalen, waaronder precies 0 vrouwen. We hebben nog een lange weg te gaan... Hallucineren hoort erbijIk had 'm even gemist, weet ook niet hoe het mogelijk is maar ik pik 'm toch nog even mee! OpenAI geeft toe dat hallucinaties nu eenmaal bij LLMs horen. Dat wisten we natuurlijk allemaal al, maar het is toch relevant, omdat ik zo vaak hoor (letterlijk deze week nog) dat AI steeds beter wordt, met als hoogst haalbare natuurlijk "foutloze" informatie. Nou nog los van dat er niet zoiets is als foutloos, gaan we dus nooit van hallucinaties afkomen. Maar een groot gedeelte van de schade is natuurlijk al toegebracht, want zoveel mensen denken dat hallucinaties een tijdelijke kinderziekte zijn die ze er nog wel even uitprogrammeren, of dat LLMs, zoals veel dingen "altijd maar beter" zullen worden. Hoera voor het ministerie van digitale zaken?!Voor het verkiezingsreces zag ik nog allerhande moties langskomen over digitaliseren, goed, toch?! Zo las ik op de LinkedIn van digi-held Kathmann van GL/PvdA over deze moties: 👩🏫 *Motie-Kathmann/Six Dijkstra om een AI-Raad op te richten
De overheid beent het niet meer bij, al die digitale ontwikkelingen. Heel tof dat de Kamer mijn motie steunt om een groep slimme koppen bij elkaar te zetten die ons informeren over de risico's én de kansen van AI!
👩💻 *Motie-Kathmann c.s. om één Digitale Dienst op te richten
Heel veel ICT van de overheid gaat fout omdat we het niet gezamenlijk aanpakken. Door de ICT-afdelingen van Ministeries samen te voegen tot één krachtige Digitale Dienst, lossen we dat op. Het kabinet moet dat nu uitwerken. Een mooi opstapje naar een echt Ministerie van Digitale Zaken!
En wat zou ik graag willen dat deze initiatieven mij blij stemde. Een paar jaar geleden was dat ook echt zeker zo geweest. Eindelijk, Nederland gaat investeren in goede en verstandige technologie. Maar nu ben ik eerder bang dan blij, want ik weet hoe techbros denken, en inclusiviteit, voorzichtigheid en menselijke waarden zijn bij hen niet de leidraad. Het gaat over cool snelle algoritmes bouwen en de wereld eens even lekker disrupten. Niet dat Kathmann en Six Dijkstra dat zeggen he met deze motie, niks tegen dit initiatief in theorie. Maar in de praktijk gaat dit niet fijn uitpakken. Het is dé vraag die ik zo vaak stel aan studenten als ze proberen een de wereld te vangen en te veranderen, de fundamentele tweedeling van de ongelijkheid:
Heb je het over de wereld zoals die nu is, of de wereld zoals je wilt dat die is?
Bijvoorbeeld over de gelijkheid tussen mannen en vrouwen. In een ideale wereld zijn mannen en vrouwen gelijk, en hoef je dus niet over ongelijkheid te praten. Maar in de huidige wereld zijn die verschillen er wel, en moet je het dus toch benoemen. Als je dat doet, kom je soms mensen tegen die aan de ideale wereld denken, en zeggen: "maar we zijn toch gelijk, waarom begin je er nu weer over?".
Deze tweedeling scherp leggen is dus heel vaak nodig als je het over verandering hebt. In een wereld waarin ik zou willen leven, waarin we beleid van de digitale wereld overlaten aan informatici die breed zijn opgeleid met kennis over sociologie, filosofie en ethiek, omdat ze nu eenmaal, of ze dat nou willen of niet, een enorm stempel drukken op de wereld. Maar in de wereld waar we nu in leven, vertrouwen we AI niet toe aan breed denkende wetenschappers, maar aan...? Wacht even, ik vraag het aan Volt, op zich toch vaak een partij die redelijk aardig nadenkt. Wie prijken er allemaal op hun lijstje voor de minister van Digitale Zaken [[1]]? Van de 10 suggesties zijn er 8 ondernemers in de IT, dat zegt nogal wat over welke kant we op moeten gaan.
Eén van hen is Jelle Prins, schrijver van de brief over de "digitale kolonie". Eén van hen is Alexander Klöpping, tsja over zijn magere kennis op het gebied van tech ben ik het eens met vriend Ilyaz Nasrullah in Trouw: Klöpping gaf hij een mini-‘college’ over ‘het moment waarop AI slimmer wordt dan de mens’. Het was een tenenkrommend verhaal waarin Klöpping nul steekhoudende argumenten aanvoerde dat kunstmatige intelligentie inderdaad slimmer gaat worden dan de mens.
Klöpping is geen programmeur en ook geen filosoof, aan hem moeten we besluiten of AI slimmer is dan een mens gewoon niet overlaten. Slechts één wetenschapper is op de lijst te vinden: collega Haroon Sheikh, dat lijkt me een verstandige keus. En Marleen Stikker is natuurlijk ook een wijze keuze, al wordt op de lijst grappig genoeg ook als founder omschreven (van De Digitale Stad), en niet als opiniemaker of schrijver. Dat is misschien piepklein, maar zegt toch iets, namelijk dat wat ertoe doet dingen oprichten, en niet dingen bevragen. En ik moet helaas de nieuwsbrief weer even onderbreken voor een hallucinatiemomentje!! Google ik even snel op Marleen Stikker om te kijken hoe ze elders omschreven wordt, en wat ziet mijn oog?! Ze is de partner van Paul Ellen [sic, ook in de bron foutief want de man heet Allen]. O wat wordt die AI toch iedere week beter he? Niks geen last meer van hallucinaties, echt verholpen in de nieuwe versie van Gemini. Ok even terug naar de lijst en het ministerie. In principe is het een goede zaak, maar in de wereld van nu gaat daar iemand de scepter zwaaien die uit de IT komt, en dat is problematisch. Joseph Weizenbaum, maker van ELIZA, van wie ik al eerder de term 'compulsive programmer' gebruikte, schreef in midden jaren '70 over informatica-studenten: I am constantly confronted by students, some of whom have already rejected all ways but the scientific to come to know the world, and who seek only a deeper, more dogmatic indoctrination in that faith (although that word is no longer in their vocabulary).
En dat is nu nog net zo waar. Studeer je informatica, dan leer je maar één manier van denken en dat is de beta-wetenschap. Meten is weten, en wat er verder nog te weten, of te denken, voelen of twijfelen valt, dat doen ze daar maar aan de overkant bij de humanities zonder geld en status. Wij bouwen, bouwen, bouwen, zeker ondernemers. Willen we zo iemand aan het roer? Ik liever niet, hoe mooi het idee van het ministerie in theorie dan ook is. Als het er dan toch komt, doe mij maar een filosoof zoals Piek Knijff of Marjolein Lanzing, of Hans de Bruin, of een socioloog zoals Siri Beerends. Wil je toch echt graag een informaticus? Dan kan je altijd nog Ilyaz Nasrullah bellen of Cynthia Liem, want er zijn er altijd een paar die resistent zijn tegen de dogmatische indoctrinatie van de beta's. [[1]]: Ja I know dit is een LinkedIn post en geen partijprogramma, don't @ me. Gepersonaliseerd lerenGepersonaliseerd leren, dat is al meer dan 100 jaar de droom. In 1964 bijvoorbeeld konden we in Trouw dit al lezen:  Bron: „Geprogammeerd leren” met boek of machine. "Trouw". Meppel, 13-06-1964. Geraadpleegd op Delpher op 11-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010815749:mpeg21:p015 Onder het kopje Voordelen kunnen we dit lezen: Aan het 'geprogammeerde leren', zijn volgens dr. Brunt, vele voordelen verbonden. Zo kan elke leerling studeren in het tempo, dat hem het beste ligt.
Poets het Nederlands een beetje op en je kan het zo op LinkedIn zetten! Heerlijk iedere leerling op zijn eigen tempo. Maar de technologen van toen, en die van nu denken er vaak niet over na wie dat verder moet gaan managen. Want iedere nieuwe techniek vergt altijd weer nieuw werk, dat moet gebeuren als dingen niet helemaal perfect lopen. Mijn held David Graeber noemt dat soort werk "ducttape work" (een subclassificatie van zijn bullshit werk). Ik moest aan dr. Brunt en Graeber denken toen ik een stukje zag op LinkedIn over het gebruik van AI in de klas, over een stuk in de SoesterCourant waartoe ik helaas via NexisUni geen toegang had, dus ik vertrouw de schrijver van de LinkedIn post dat hij juist citeert: Een goed stuk over de belegering van Amsterdam door de Spanjaarden in de Tachtigjarige Oorlog. Het was mooi verwoord, maar halverwege de eerste pagina dacht ik: wacht eens even, Amsterdam is helemaal nooit belegerd door de Spanjaarden.
Dus wie moet er dealen met het gepersonaliseerde onderwijs (dat nu natuurlijk een hele andere vorm heeft dan in de tijd van Brunt)? De docent, die moet alles controleren op nonsense. En nu moest dat natuurlijk altijd al, maar met generatieve AI kom je heel veel meer gekke dingen tegen. En wat doet de docent aan het Griftland-college dan? Toen ik de makers van het werkstuk ermee confronteerde, moesten ze hard lachen en bleek dat ze niet goed nagedacht hadden over hun prompt.
Goh wat trekken mijn tenen krom van deze denkwijze. Fouten, zo lollig, haha. Maar erger nog, de notitie dat je met een betere prompt wél altijd de juiste antwoorden krijgt, alsof hallucineren er niet gewoon bijhoort (zoals Sam Altman dus inmiddels zelf ook al zegt). Alle leerlingen achter hun eigen computer, blootgesteld aan incorrecte informatie, incomplete informatie, bevooroordeelde informatie, en los jij het maar weer op als docent. In mijn college tekende ik deze "nachtmerrie", waarbij alle leerlingen blootgesteld worden aan gegenereerde foto's van de Curl-crested Aracari en ik moet besluiten welke er echt zijn. Als ikzelf niet eens weet of iets waar of niet waar is, hoe moet ik dat dan 30x checken tijdens de les? Niet voor niets blijkt uit heel veel onderzoek dat technologie werklast toevoegt voor leraren, schreef ik een paar weken geleden nog. En dat geldt ook voor andere sectoren trouwens waar mensen steeds vaker AI rommel moeten repareren. En ik ga nog heel even terug naar dr. Brunt uit het Trouw-stuk, omdat het ook zo mooi laat zien hoe weinig de makers van deze technologie over het algemeen van leren snappen: Daar de leerstof in kleine kaders is verdeeld, kan de cursist de tekst rustig en aandachtig lezen, wat het maken van vele fouten — wat meestal tot ontmoediging leidt — uitsluit. [nadruk van mij]
Ja, natuurlijk, we weten allemaal dat leerlingen altijd rustig en aandachtig lezen, en nadat ze dat hebben gedaan, geen fouten meer maken... PS Wil je wel iets zinnigs doen met AI in je klas? Want natuurlijk moeten we er wel iets mee! Overweeg dan deze sterke vragen van Remco Pijpers van Kennisnet die een mooi gesprek over AI gebruik kunnen opstarten. Ja er zijn use cases voor generatieve AI!Soms denken mensen dat ik tegen alle vormen van generatieve AI ooit ben, en fair enough, ik snap best dat het zo lijkt, maar dat is toch echt niet zo. In dit mooie voorbeeld uit Nature lezen we dat AI helpt hij het contextualiseren van Latijnse geschriften. Door bij geschriften allerhande contexten te zoeken, zeggen historici hun werk sneller en met meer vertrouwen te kunnen uitvoeren, en in het bijzonder door met de AI samen te werken: Restoration and geographical attribution tasks yielded superior results when historians were paired with Aeneas, outperforming both humans and artificial intelligence alone.
Het was een kleine studie met 23 deelnemers, maar het lijkt kansrijk! Kijk, ook hier ligt het risico van hallucinaties op de loer, maar de databronnen die zijn gebruikt zijn openbaar, mensen die het gebruiken zijn specialisten en geen leerlingen of studenten, en met alle respect voor dit vakgebied, de besluiten die genomen worden op basis van deze data hebben geen onmiddellijke impact op mensenlevens, en er is zelden haast en tijdsdruk. Dat is een context waarin je rustig eens kan overwegen of AI kan helpen. Welke meningen moeten we in overweging nemen?Ook al schreef ik vorige week nog dat het in de praktijk erg meevalt met de polarisering van Nederland, in de praktijk voelt dat wel zo, en dat roept de vraag op hoe we met mensen moeten omgaan waar we het mee oneens zijn. Hebben zij recht op dialoog, op onze tijd en aandacht? Het werd de afgelopen weken een discussie die er toe deed, zeker in Amerika, naar aanleiding van een podcast-gesprek dat journalist Ezra Klein met schrijver Ta-Nehisi Coates dat ook werd uitgeschreven in New York Times [[2]]. De aanleiding van het gesprek was de dood van Charlie Kirk, Klein had na de dood van Kirk een stuk geschreven over publieke rouw, wat bij Coates de vraag opriep waarom dat nodig was. Ondanks een stroeve start met wat geharrewar, werd het een mooi gesprek omdat het ging over de kernvraag van dialoog: moet je alle meningen toelaten in het publieke debat? Coates zegt dat er wat hem betreft grenzen zijn: If you think it is OK to dehumanize people, then conversation between you and me is probably not possible.
Ik snap dit. Als jij vindt dat vrouwen achter het aanrecht horen en niet in het publieke leven, als je vindt dat we geen stemrecht en zelfbeschikkingsrecht zouden moeten hebben dan heeft een gesprek geen zin. Want dan ben ik namelijk twee gesprekken aan het voeren: het echte gesprek, en het ongezegde gesprek of ik het überhaupt wel waard ben om mee te praten. Een gesprek waarin mijn waardigheid en menselijkheid geen gegeven zijn, dat trekt een ongezonde wissel op mijn gezondheid. Maar veel mensen snappen dit niet, omdat dat mensen zijn wiens menselijkheid nooit im Frage is. Als een discussie nooit over jou gaat—over of jij het kind van je verkrachter moet voldragen en opvoeden, of je terug moet naar je eigen land, of je misschien biologisch geprogrammeerd bent voor geweld—dan kan je denken dat discussies leuk zijn, spannend, interessant en dat je er nog eens wat van opsteekt. Dat zag je aan Charlie Kirk, hij genoot op jongensachtige manier van de discussies; de woede en frustratie van zijn gespreksgenoten raken hem niet, want ze kunnen hem niet raken. Zíjn lichaam, geslacht, huwelijk en ras zijn het onderwerp van het gesprek nooit. Het is met woorden niet echt uit te leggen hoe het voelt als een discussie over jou gaat. Hoe het voor mij voelde, bijvoorbeeld, toen een man op een conferentie zei dat "vrouwenhersenen gewoon niet voor logica gemaakt zijn". Misschien bestaan er vrouwen die zo opmerking kunnen pareren zonder dat hun bloeddruk door het dak gaat, maar ik niet. Het voelt nogal anders dan een discussie over de hoogte van de belastingen, of (voor mij persoonlijk) een discussie over wel of geen tweede paspoort of het homohuwelijk. Ik kan die dingen wel of niet belangrijk vinden zonder er veel bij te voelen. Het is om verschillende redenen problematisch dat witte mannen zo oververtegenwoordigd zijn in de journalistiek, en een daarvan is dat het voor hen lijkt alsof iedere discussie los staan van henzelf. Ze hebben altijd het privilege er rustig onder te blijven en rustig over te komen, wat in een discussie altijd een soort winst oplevert. Boos of emotioneel worden, zelfs al is dat terecht en nodig, wordt onmiddellijk geframed als verliezen (dat zag je ook bij Omzigt, dus het kan ook witte mannen wel treffen). Dat geldt zeker ook voor Klein, hij kan allerhande dingen voorstellen, zonder dat het hem zelf wat kost. Hij en Coates worstelen samen met de implicaties van wat Coates zegt; dat je met sommigen mensen gewoon het debat niet wilt voeren, omdat het pijnlijk is en zinloos. Maar, zegt Klein bijna hopeloos "we are going to have to live here with each other", waarop Coates antwoordt met "We are not happy, but we are not surprised, man." Klein, net zoals zoveel linkse mensen wiens skin niet in de game is, zijn verbijsterd en weten niet wat ze moeten met de 'nieuwe' realiteit. Wat moeten we met al die mensen die zo 'opeens' zo extreem tegen alle verworvenheden van gelijkheid, en uiteindelijk democratie? Wil je echt diep gaan in je denken over wat er gebeurt in Amerika? Dan raad ik je, zoals ik ook al deed in mijn stuk in Volkskrant, A.R. Moxon aan. Niet alleen zijn hartverscheurend eerlijke boek Very fine people, maar ook zijn blogpost over het interview. Moxon legt zo goed uit wier er bij Ezra wel en niet toe doen: By his own admission, Kirk's murder affected Ezra Klein in a personal way that all the previous acts of supremacist violence committed against all its other targets across the span of history did not. So we see that Klein recognizes a "we" in Charlie Kirk that he does not recognize in trans people or in any of the other people I listed in the previous paragraph. In this, he reveals to us—perhaps without even knowing he is doing so—that for him, the disagreements he has with Charlie Kirk and Ben Shapiro are window dressing compared to the fundamental kinship he feels to them, three princes of public discourse, just trying their best to do what's best, whether "what's best" is feeding a hungry kid or blowing him up or zip tying his hands behind his back in the middle of the Chicago night.
We zien hetzelfde pamperen in een column in New York Times over het stoppen van DET initiatieven bij het Amerikaanse leger. Columnist Christopher Caldwell schrijft: Mr. Hegseth described certain officers of recent years as “the first” — and here he formed air quotes — “but not the best.”
Dat is natuurlijk tamelijk beledigend, zowel voor die officieren als voor de mensen en het systeem om ze heen. Alsof mensen niet geselecteerd zijn omdat ze de allerbeste zijn (en natuurlijk als zwart mens, gay of vrouw nog veel harder hebben moeten werken, tegen vooroordelen en minder kansen in). Maar, geen zorgen vrienden, want "this rudeness was balanced", zo vervolgt Caldwell. Het is nu eenmaal zo dat "institutions like the military have only a limited capacity to take on responsibilities beyond their core functions." Vorige week schreef ik in een lang stuk al over onderliggende opvattingen die vaak onbenoemd blijven, en dat is hier ook weer aan de hand. Wat zijn de core functies van het leger? Jaaaaa duh, dat is natuurlijk oorlogen winnen!! Ok, fine. Maar los nog van dat het leger heel veel meer doet dan dat (allerhande logistieke functies in vredestijd) heeft het leger net als andere overheidsinstituten zoals universiteiten ook een rol in het vormen van de samenleving, bijvoorbeeld door het actief tegengaan van vooroordelen. Caldwell sluit duidelijk de behoeften van militairen van allerhande minderheidsgroepen uit, terwijl hij het anti-DEI-sentiment wel omarmt, en maakt daarmee een duidelijke keuze over wie er wel en niet bij hoort. Het "laten vallen" van minderheden kan vele vormen hebben, en ook veel kleiner en veel subtieler zijn. Zo zag ik van de week ook een column vol nineties-nostalgie in NRC. "We" waren het volgens columnist Aylin Bilic (bepaald geen witte man, trouwens!) toen "over het doel [...] eens, we discussieerden hooguit over de middelen." Maar natuurlijk is er genoeg dat de afgelopen 25 jaar verbeterd is, om maar wat ding te noemen het aantal vrouwelijke hoogleraren dat toen rond de 5% zat, en nu op een kleine 30%, of Zwarte Piet die je nog overal zag. Terug in de tijd betekent dus ook voor mensen een verlies van verworvenheden. Wie de "we" is in Bilic's stuk is dus impliciet iemand wiens rechten niet toegenomen zijn in de afgelopen 25 jaar. [[2]]: Ik vond het format trouwens heel slecht werken, zoveel overduidelijke spreekvormen (bijv onderbrekingen) in een geschreven stuk. Het laat wel heel goed zien hoe spreken en schrijven echt iets anders is, niet qua woordgebruik, ik mix zelf ook de hele tijd formele taal en spreektaal, maar qua vorm van zinnen. De derde plaatsIk zag twee mooie, maar heel contrasterende stukken de afgelopen week. Ten eerste een in de basis mooi stuk van Hans Schnitzler in de Groene Amsterdammer over de veranderende wereld, dat al een jaar oud is, maar dat ik zag in de NRC nieuwsbrief. Hij heeft scherpe dingen te zeggen over hoe de mobiele telefoon de publieke ruimte verandert: Met de smartphone draag je voortdurend je privécocon mee als je in de publieke ruimte bent. Dus terwijl we in de publieke ruimte zijn, verdwijnen we in de privéwereld. Dat doet iets met hoe we de publieke ruimte ervaren.
Ik merk dit heel sterk nu ik geen smartphone meer heb, en nu na bijna een jaar mijn reflect om als mijn billen een stoel of bankje raken mijn vingers onmiddellijk mijn jaszak in schieten is weggeëbd. Opeens kijk ik weer rond als ik ergens ben, kijk ik mensen weer aan, maak ik praatjes, zie ik plantjes en posters. Hij pleit ook voor meer ruimte voor de derde plaats, een plek naast werk en thuis, een soort hangplek, maar dan voor volwassenen. Zo mooi ook bevraagd in het boek Bowling Alone over de veranderende Amerikaanse samenleving. Schnitzler noemt de kroeg als voorbeeld en schrijft: Zodra je een kroeg binnenkomt en het tochtgordijn opendoet, leg je alles af waar je normaliter gezag of autoriteit aan denkt te kunnen ontlenen. Dan kun je de mens zien voor wat diegene is: een mens.
en De kroeg is in het bijzonder de omgeving voor tact, en daarmee de mogelijkheid om een inschatting te maken van welke ruimte of ritme er mogelijk en gewenst zijn. Je kunt in je eentje zitten mijmeren, een krantje lezen, maar ook een kletspraatje houden
Owja, de kroeg "daar telt je geld of wie je bent niet meer mee". Een heel, heel andere kant van de kroeg zien we in de Volkskrant, in een verhaal van de 19-jarige Vera van der Gaag. Naroepen, ongevraagd vastgrijpen en zoenen, en een snauw bij negeren of afwijzen. Wat een totaal andere belevingswereld leven deze twee mensen in, en ze kloppen allebei. Het is weer een voorbeeld van hoe mannen de wereld beschrijven die zij beleven, hetgeen dan door hun platform verwordt tot hoe iedereen de wereld beleeft, of toch zou moeten beleven. Want wat zegt Schnitzler als hij door de interviewer gewezen wordt op het feit dat hij de kroeg wel erg mooi afschildert, en voorbijgaat aan [...] lallende macho’s? De kritiek gaat eraan voorbij dat de kroeg de metafoor is voor een oververhitte en onderkoelde samenleving. Om dan te gaan zeuren dat ik het heb over de kroeg in zijn ideaaltypische gedaante vind ik niet zo interessant.
Alweer worden de ervaringen van vrouwen bruusk aan de kant gezet, en uit het narratief gehouden en je kan dus niet zeggen dat het per ongeluk is. Goed nieuwsScholen en leerlingen zijn leerlingvolgsystemen zoals Magister helemaal beu, weer in het nieuws in de Volkskrant gisteren. You heard it here first :) Weet je nog die studie van Deloitte vol met verzonnen tekst en bronnen? Ze geven nu toe dat het AI was, en geven ook het geld terug aan de Australische overheid. Met de elektrische auto door Amerika? Was zo goed als onmogelijk, maar nu een eitje, onder andere omdat Tesla opladers nu ook voor andere auto's toegankelijk zijn. Lesgeven, wat is het toch mooi! App TeacherTapp bevraagt leraren dagelijks [[3]] over van alles en nog wat, en kwam met dit fijne stukje over de ervaringen van docenten: Als een leerling die al weken vastloopt op je vak door hard werken en extra hulp begint te groeien en dan z’n eerste voldoende sinds jaren haalt: wat mij betreft mag de confetti dan uit het plafond vallen!
Amerika glijdt af in fascisme, dat is zo onderhand geen omstreden mening meer. Wil je bijhouden wat er gebeurt? Britse professor Christina Pagel heeft een Trump Action tracker gemaakt waarin ze nieuws bijhoudt adhv haar eigen classificatie van gevaar an de acties. Maar, zo lezen we in NRC, gelukkig is de Nederlandse democratie nog te redden..., en dan zullen we het vooral vanuit een economische perspectief moeten bekijken, is de conclusie van vier verschillende boeken. Door ouderwetse sociale thema's als meer inspraak op het werk, en beter OV op het platteland. Frappant genoeg wordt het woord vakbond niet genoemd in het stuk trouwens. Straks klinkt het nog of links al die tijd een punt had! [[3]]: Ben je leraar? Het is erg leuk om de vragen te beantwoorden, en je krijgt er ook nog vaak leuke leestips bij! Slecht nieuwsAlweer een vreselijk geval van een tiener die zelfmoord pleegt na heel veel chatten met een chatbot, dit jaar een 13 jarige meisje die character.ai aan had staan toen ze haar leven beëindigde. In de rechtszaak beargumenteren haar ouders dat character.ai zo geprogrammeerd is dat het fijner is om met de app te chatten dan met andere mensen, en dat het systeem niet adequaat reageerde toen ze over zelfmoord sprak. Substack blijft openlijk nazi's promoten, al zeggen ze dan wel netjes Foutje, bedankt als mensen boos worden. Droevig nieuws te lezen in Science: onderzoek gedaan door mannen komt veel vaker in het nieuws dan dat van vrouwen, blijkt uit een analyze van 1.2 miljoen nieuwsberichten. Mannen komen veel vaker in de top 5% van meest besproken onderzoeken terug, al heeft dat er ook mee te maken dat de vakgebieden waarin mannen werken in het algemeen vaker in het nieuws komen (zoals economie). En als onderzoek van vrouwen in het nieuws komt, dan is dat vaker negatief meldt. Klimaatverandering is here, and is here to stay, helaas. En waarschijnlijk is niet hitte maar droogte en de daarbij behorende drinkwatercrisis het grootste probleem. Dat speelt nu al, in Nederland hebben we al een crisis, vooral door het toegenomen gebruik door bedrijven, maar ook in de VS beginnen ze het te voelen; de twee grootste reservoirs Lake Mead and Lake Powell zullen komende zomer op minder dan 10% van hun capaciteit uitkomen, zo wordt nu voorspeld. De belastingdienst maakt weer een potje van de algoritmes, volgens de Autoriteit Persoonsgegevens zijn maar liefst 5o algoritmes die ze gebruiken niet toegestaan omdat ze discrimineren, zo meldt Follow the Money. Het weren van buitenlandse studenten, waarvoor nu veel draagvlak lijkt in de Nederlandse politiek, gaat een hoop geld kosten. Google heeft, zonder duidelijk aanwijsbare reden, hun archief van politieke advertenties van de afgelopen 7 jaar verwijderd, waardoor het veel lastiger wordt voor onderzoekers om zinnige dingen te zeggen over hoe advertenties verkiezingen beïnvloeden. English
My first 'real' column!I've written for Volkskrant here and there over the past few months, as a guest columnist in May and in the summer as a replacement for Asha ten Broeke who was on vacation, but now I get to do it for real! My first column (in Dutch) explains how white male supremacy is the most fitting theory for the behavior of the extreme right. Once more on women in computer scienceExpected, of course, after last week's piece I wrote about Silicon Valley, was a Harry slid into my inbox saying “but Felienne, there weren't any female hackers, were there?!” It's exhausting to have to keep telling the same stories over and over again, to keep defending that women are capable, but in the form of computer science that we have now, they can't, aren't allowed to, and don't want to be part of it. Anyway, if you thought that too, here's a small anthology of well-known female computer scientists of yesteryear. - Margaret Hamilton, who worked at NASA in the 1960s, including on the Apollo 11 software. If that's not hacking, then I don't know what is.
- Grace Hopper, who worked on COBOL from the late 1950s and wrote the first compiler for it.
- Radia Perlman, also known as the mother of the internet, who invented the Spanning Tree Protocol in the 1980s (a little later than the other two, but could in theory have been mentioned in Steven Levy's book).
So the notion that there have never been any famous female programmers is bizarre, and the fact that a journalist interviewing programmers who say such things doesn't point this out and ask further questions is also extremely sad. But the road to progress is long and bumpy, and women are often systematically excluded from computer science. For example, in the 1960s, Grace Hopper was not invited to an important NATO conference where the term software engineering was invented. I'm pausing this report for an unexpected hallucination sighting! Sitting on a terrace in Cologne, I was too lazy to look up the details of Hopper's absence in my notes-app, so I thought I'd do a quick Google search. My mistake, of course... Felienne, aren't you remembering this with your silly meat lump for a brain?! I suspect that this type o fbehaviour is not an artifact of the LLMs per se, but a compensation for errors, so that if nothing is found, an answer is formulated in the form of “this is not true,” a kind of reversed hallucination. I've noticed for a while that these kinds of answers are becoming more common. It is so exhausting to exist on the internet in 2025... Because the NATO conference of course does exist, of course; you can read reports of it online. And people have been writing about Hopper's absence. To ensure that it is properly incorporated into the algorithms next time, hereby an extensive quote from the wonderful book Recoding Gender, which I received from my fellow students for my PhD but only read when I was working on my paper on feminism and programming languages in 2023: Software Engineering as a Gendered Construct
No women were included among the “experts” and “prominent leaders in the field” who were invited to the Garmisch conference [The NATO conference took place in Garmisch]. Especially striking is Grace Murray Hopper’s absence, given that she was a well-known evangelist for improved programming methods and was serving at the time as the U.S. Navy’s director of programming languages and language. But Hopper was hardly alone as a female software innovator. One could equally well ask why women such as Nora Moser, Jean Sammet, and Mary Hawes had not earned a place at the table when software improvements were being discussed. If we take the goals of the Garmisch conference seriously—“to discuss possible techniques, methods, and developments” for better software production and to provide “a signpost to manufacturers of computers as well as their users”—then the absence of these female pioneers should give us pause. Women had not only helped create the compilers and high-level languages that provided a key tool for producing better code, they had also devoted their professional lives to mediating between manufacturers, programmers, and users, a key goal of the conference. Their exclusion suggests that the new paradigm of programming as engineering brought with it unspoken ideas about which gender could best elevate the practice and status of programming.
But were there no women present at all? Of course there were! The large amounts of typing and other office chores, both during the conference and for a period thereafter, were done by Miss Doris Angermeyer, Miss Enid Austin, Miss Petra Dandler, Mrs Dagmar Hanisch, and Miss Erika Stief. [Bron: aforementioned conference report]
Sigh. But history is constantly being written and rewritten, as we see, for example, in a 2009 book, Masterminds of Programming, which interviewed 27 people about the creation of programming languages, including exactly 0 women. We still have a long way to go... Hallucinations are here to stayI missed this news before (don't know how it's possible) of course I need to share it now! OpenAI admits that hallucinations are simply part of LLMs. Of course, we all knew that already, but it's still relevant because I hear so often (literally just this week) that AI is getting better and better, with the highest achievable goal being "error free" information, of course. Well, apart from the fact that there is no such thing as error free, all information has a bias or color, we will never get rid of hallucinations. But the damage has been done, of course, because so many people think that hallucinations are a temporary problem that will be programmed out in time, or that LLMs, like many things, will just keep getting better. Excited about Ministry of Digital Affairs?!We will have elections in the Netherlands in 2.5 weeks, so there is a lot going on in Dutch politics. For example a number of motions from MP Barbara Kathmann, shared on LinkedIn (Dutch): 👩🏫 *Motion-Kathmann/Six Dijkstra to establish an AI Council
The government can no longer keep up with digital developments. It's great that the House supports my motion to bring together a group of smart people to inform us about the risks and opportunities of AI!
👩💻 *Motion-Kathmann et al. to establish a single Digital Service
A lot of government ICT goes wrong because we don't tackle it together. By merging the ICT departments of ministries into one powerful Digital Service, we can solve that. The cabinet must now work this out. A nice stepping stone to a real Ministry of Digital Affairs!
And how I would love for these initiatives to make me happy. A few years ago, that would certainly have been the case. Finally, the Netherlands is going to invest in technology in a sensible way. But now I am more afraid than happy, because I know how tech bros think, and inclusivity, caution, and human values are not their guiding principles. It's all about building cool, fast algorithms and disrupting the world. Not that Kathmann and Six Dijkstra are saying that with this motion; they have nothing against this initiative in theory. But in practice, this is not going to work out well. Why, you ask? It is the question I so often ask students when they try to capture and change the world, the fundamental dichotomy of inequality:
Are you talking about the world as it is now, or the world as you want it to be?
Take gender equality, for example. In an ideal world, men and women are equal, so there is no need to talk about inequality. But in today's world, those differences do exist, so you have to address them. When you do, you sometimes encounter people who think of the ideal world and say, “But we are equal, so why are you bringing it up again?” In a world where I would like to live, we leave policy on the digital world to computer scientists who are broadly educated with knowledge of sociology, philosophy, and ethics, because, whether they like it or not, they have an enormous impact on the world. But in the world we live in now, we don't entrust AI to broad-minded scientists, but to...? Wait a minute, Let's ask Volt, the pan-European party, which is find often ays sensible things. Who is on their list for the Minister of Digital Affairs [[11]]? Of the 10 suggestions, 8 are entrepreneurs in IT, which says a lot about which direction we should go in. One of them is Jelle Prins, author of a letter about how the Netherlands should avoid becoming a digital colony. Another is Alexander Klöpping. Well, when it comes to his limited knowledge of tech, I agree with my friend Ilyaz Nasrullah in Trouw (Dutch): Klöpping gave a mini “lecture” on “the moment when AI becomes smarter than humans.” It was a cringe-worthy story in which Klöpping presented zero valid arguments that artificial intelligence will indeed become smarter than humans.
Klöpping is neither a programmer nor a philosopher, so we should not leave it up to him to decide whether AI is smarter than humans. Only one scientist is on the list: colleague Haroon Sheikh, which seems like a sensible choice. And Marleen Stikker is, of course, also a wise choice, although, funnily enough, she is also described on the list as a founder (of De Digitale Stad), and not as an opinion maker or writer. That may be a minor detail, but it does say something, namely that what matters is founding things, not questioning them. And unfortunately, I have to interrupt the newsletter again for a moment of hallucination! I quickly Google Marleen Stikker to see how she is described elsewhere, and what do I see?! She is the partner of Paul Ellen [sic, also incorrect in the source because he's named Allen]. Oh, AI is getting better every week, isn't it? No more hallucinations, surely fixed in the new version of Gemini. Okay, back to the list and the ministry. In principle, it's a good thing, but in today's world, someone from the IT sector is going to be calling the shots, and that's problematic. Joseph Weizenbaum, creator of ELIZA, whom I previously referred to as a ‘compulsive programmer’ (Dutch), wrote in the mid-1970s about computer science students: I am constantly confronted by students, some of whom have already rejected all ways but the scientific to come to know the world, and who seek only a deeper, more dogmatic indoctrination in that faith (although that word is no longer in their vocabulary).
And that is still just as true today. If you study computer science, you learn one way of thinking only, and that is the natural sciences way. To know is to measure, and whatever else there is to know, or to think, feel, or doubt, they do that across the hall in the humanities, without money or status. We build, build, build, especially entrepreneurs. Do we want someone like that at the helm? I'd rather not, no matter how nice the idea of the ministry is in theory. If it does happen, I'd prefer a philosopher like Piek Knijff or Marjolein Lanzing, or Hans de Bruin, or a sociologist like Siri Beerends. Do you really want a computer scientist? Then you can always call Ilyaz Nasrullah or Cynthia Liem, because there are always a few people resistant to the dogmatic indoctrination of the sciences. [[11]]: Yes, I know this is a LinkedIn post and not a party program, don't @ me. Personalized learningPersonalized learning has been a dream for over 100 years. In 1964, for example, we could read in Trouw:  Bron: „Geprogammeerd leren” met boek of machine. "Trouw". Meppel, 13-06-1964. Geraadpleegd op Delpher op 11-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010815749:mpeg21:p015 Under the heading Benefits at the lower right, we can read this (translated): According to Dr. Brunt, there are many advantages to 'programmed learning.' For example, each student can study at the pace that suits them best.
Sounds like something you could encounter on LinkedIn in 2025! How wonderful, each student at their own pace. But the technologists of then, and those of now, often don't think about who should manage that. Because every new technology always requires new work to be done when things don't run perfectly. My hero David Graeber calls this kind of work “duct tape work” (a subclassification of his bullshit work). I was reminded of Dr. Brunt and Graeber when I saw a post on LinkedIn (Dutch) about the use of AI in the classroom, about an article in the SoesterCourant that I unfortunately couldn't access via NexisUni, so I trust the author of the LinkedIn post to quote it correctly: A good piece about the siege of Amsterdam by the Spanish during the Eighty Years' War. It was beautifully written, but halfway through the first page I thought: hang on a minute, Amsterdam was never besieged by the Spanish.
So who has to deal with personalized education (which, of course, is now very different from what it was in Brunt's day)? The teacher, who has to check everything for nonsense. Of course, this has always been necessary, but with generative AI, you come across a lot more crazy things. And what does the teacher at Griftland College do about it? When I confronted the authors of the paper with this, they laughed heartily and it turned out that they hadn't thought through their prompt very well.
Gosh, this way of thinking grinds my gears! Mistakes, so funny, haha. But even worse is the note that with a better prompt you will always get the right answers, as if hallucinating is not just part of it (as Sam Altman himself now says, see above). All students behind their own computers, exposed to incorrect information, incomplete information, biased information, and you, the teacher, have to sort it out. In my lecture, I drew this "nightmare", in which all students are exposed to generated photos of the Curl-crested Aracari and I have to decide which ones are real. If I myself don't even know whether something is true or not, how am I supposed to check it 30 times during class? It's no coincidence that a lot of research shows that technology adds to the workload for teachers, as I wrote a few weeks ago. And that also applies to other sectors, where people are increasingly having to fix AI messes. I would like to return briefly to Dr. Brunt from the Trouw article, because it also illustrates how little the creators of this technology generally understand about learning: Since the subject matter is divided into small sections, the student can read the text calmly and attentively, which prevents them from making many mistakes — which usually leads to discouragement. [emphasis mine]
Yes, of course, we all know that students always read calmly and attentively, and after they have done so, they no longer make mistakes... PS Do you want to do something meaningful with AI in your classroom? Because, of course, we have to do something with it! Then consider these powerful questions from Remco Pijpers of Kennisnet (Dutch), which can spark a great conversation about the use of AI. Yes, there are use cases for generative AI!Sometimes people think I am against all forms of generative AI, and fair enough, I understand why it seems that way, but that is really not the case. In this great example from Nature, we read that AI helps contextualize Latin texts. By searching for contexts with textst, historians say they can do their work faster and with more confidence, especially by working with AI: Restoration and geographical attribution tasks yielded superior results when historians were paired with Aeneas, outperforming both humans and artificial intelligence alone.
It was a small study with 23 participants, but it looks promising! Sure, here too there is a risk of hallucinations, but the data sources used are public, the people using it are specialists and not pupils or students, and with all due respect to this field, the decisions made on the basis of this data have no immediate impact on human lives, and there is rarely any rush or time pressure. That is a context in which you can calmly consider whether AI can help. What opinions should we take into consideration?Even though I wrote last week that in practice, the polarization of the Netherlands is not as bad as it seems, in practice it does feel that way, and that raises the question of how we should deal with people we disagree with. Are they entitled to dialogue, to our time and attention? In recent weeks, this has become an important discussion, certainly in America, following a podcast conversation between journalist Ezra Klein and writer Ta-Nehisi Coates, which was also transcribed in the New York Times [[12]]. The conversation was prompted by the death of Charlie Kirk. After Kirk's death, Klein wrote a piece about public mourning, which led Coates to question why that was necessary. Despite a rocky start with some bickering, it turned into a good conversation because it addressed the core question of dialogue: should all opinions be allowed in public debate? Coates says that, as far as he is concerned, there are limits: If you think it is OK to dehumanize people, then conversation between you and me is probably not possible.
I understand this. If you believe that women belong in the kitchen and not in public life, if you believe that we should not have the right to vote or self-determination, then there is no point in having a conversation. Because then I am having two conversations: the real conversation, and the unspoken conversation about whether I am even worthy of being included in the conversation. A conversation in which my dignity and humanity are not a given takes an unhealthy toll on my health. But many people don't understand this, because they are people whose humanity is never questioned. If a discussion is never about you—about whether you should carry to term and raise the child of your rapist, whether you should return to your own country, or whether you might be biologically programmed for violence—then you might think that discussions are fun, exciting, interesting, and that you can learn something from them. You could see that in Charlie Kirk; if I look at him, I see a man that is enjoying the debate; the anger and frustration of his conversation partners doesn't not affect him, because they can't affect him. His body, gender, marriage, and race were never the subject of the conversation. It's hard to explain in words how it feels when a discussion is about you. How it felt to me, for example, when a man at a conference said that "women's brains are just not made for logic." Perhaps there are women who can answer such remarks without their blood pressure going through the roof, but I am not one of them. It feels quite different from a discussion about the appropriate amount of taxes, or (for me personally) a discussion about being allowed citizenship of two countries, or gay marriage. I can find those things important or unimportant without feeling much about them. There are several reasons why it is problematic that white men are so overrepresented in journalism, and one of them is that it seems as if every discussion is separate from them. They always have the privilege of remaining calm and appearing calm, which always gives them an advantage in a discussion. Getting angry or emotional, even if it is justified and necessary (Dutch), is immediately framed as losing. This certainly applies to Klein as well; he can propose all kinds of things without it costing him anything. He and Coates struggle together with the implications of what Coates says: that with some people, you simply don't want to have the debate because it's painful and pointless. But, Klein says almost hopelessly, "we are going to have to live here with each other" to which Coates replies, "We are not happy, but we are not surprised, man." Klein, like so many left-wing people whose skin is not in the game, is bewildered and does not know what to do with the "new" reality. What are we to do with all these people who are so "suddenly" so extremely opposed to all the achievements of equality, and ultimately democracy? Do you really want to think deeply about what is happening in America? Then I recommend, as I did in my article in Volkskrant, A.R. Moxon. Not only his heartbreakingly honest book Very Fine People, but also his blog post about the interview. Moxon explains so well who matters and who doesn't to Ezra: By his own admission, Kirk's murder affected Ezra Klein in a personal way that all the previous acts of supremacist violence committed against all its other targets across the span of history did not. So we see that Klein recognizes a "we" in Charlie Kirk that he does not recognize in trans people or in any of the other people I listed in the previous paragraph. In this, he reveals to us—perhaps without even knowing he is doing so—that for him, the disagreements he has with Charlie Kirk and Ben Shapiro are window dressing compared to the fundamental kinship he feels to them, three princes of public discourse, just trying their best to do what's best, whether "what's best" is feeding a hungry kid or blowing him up or zip tying his hands behind his back in the middle of the Chicago night.
We see the same pampering in a New York Times column about stopping DET initiatives in the US military. Columnist Christopher Caldwell writes: Mr. Hegseth described certain officers of recent years as “the first” — and here he formed air quotes — “but not the best.”
That is, of course, quite offensive, both to those officers and to the people and the system around them. As if people were not selected because they are the very best (and, of course, as black people, gay people, or women, had to work even harder, against prejudice and fewer opportunities). But don't worry, friends, because "This rudeness was balanced", Caldwell continues. The fact is that “Institutions like the military have only a limited capacity to take on responsibilities beyond their core functions.” Last week, I wrote a long piece about underlying assumptions that often go unmentioned, and that is also the case here. What are the core functions of the military? Well, duh, it's winning wars, of course! Okay, fine. But apart from the fact that the military does much more than that (all kinds of logistical functions in peacetime), the military, like other government institutions such as universities, also has a role in shaping society, for example by actively reducing prejudice. Caldwell excludes the needs of minority soldiers from the responsibilities of the military, to include the anti-DEI sentiment, thus making a clear choice about who is in and out. This "abandonment" of minorities can take many forms, and can also be much smaller and much more subtle. For example, this week I saw a column full of nineties nostalgia in NRC (Dutch). According to columnist Aylin Bilic (certainly not a white man, by the way!), ‘we’ were "in agreement about the goal [...]; at most, we discussed the means". But there are plenty of things that have improved over the past 25 years, to name just a few: the number of female professors, which was around 5% back then and is now just under 30%. So going back in time also means a loss of achievements for people. So the "we" in Bilic's piece is implicitly someone whose rights have not increased in the past 25 years, for whom going beack would not be losing anything. [[12]]: For me the format did not really work, with so many obvious spoken language patterns (e.g., interruptions). It does show very clearly how speaking and writing are really different, not in terms of word usage—I myself mix formal language and spoken language all the time in my writing—but in terms of sentence structure. Third placeI saw two beautiful but very contrasting pieces last week. First, a good piece by Hans Schnitzler in De Groene Amsterdammer about the changing world (from 2024). He has some very interesting things to say about how mobile phones are changing public space: With a smartphone, you constantly carry your private cocoon with you when you are in public spaces. So while we are in public spaces, we disappear into the private world. That affects how we experience public spaces.
I notice this very strongly now that I no longer have a smartphone, and now that, after almost a year, my reflex to immediately reach into my coat pocket when my butt touches a chair or bench has faded. Suddenly, I look around again when I'm somewhere, I look at people again, I make small talk, I see plants and posters. He also advocates for more space for the third place, a place between work and home, a kind of hangout, but for adults. This is also beautifully explored in the book Bowling Alone about the changing American society. Schnitzler cites the pub as an example and writes: As soon as you enter a pub and open the draft curtain, you shed everything that you normally think gives you authority or power. Then you can see people for what they are: human beings.
and The pub is, in particular, an environment for tact, and with it the opportunity to assess what space or rhythm is possible and desirable. You can sit on your own, daydream, read a newspaper, but also have a chat.
Oh, the pub, where we are all the same. We see a very, very different side of the pub in De Volkskrant, in a story by 19-year-old Vera van der Gaag. She describes a night out filled with with catcalling, unsolicited grabbing and kissing, and getting shouted at when these are ignored or rejected. What a totally different world these two people live in, and they are both right. It is another example of how men describe the world they experience, which is then into how everyone experiences the world, or should experience it because they get so many chances to share theirs. Because what does Schnitzler say when the interviewer points out that he paints a very rosy picture of the bar and "ignores drunken machos"? The pub is a metaphor for life. To then start whining that I'm talking about the bar in its ideal form is not very interesting to me.
Again, women's experiences are sidelined. Good newsSchools and students are completely fed up with learning managment systems such as Magister, which was in the news again yesterday in the Volkskrant. You heard it here first :) Remember that Deloitte study full of fabricated text and sources? They now admit that it was AI, and are also returning the money to the Australian government. Traveling across America in an electric car? It used to be virtually impossible, but now it's a piece of cake, partly because Tesla chargers are now also accessible to other cars. Teaching, how wonderful it is! The TeacherTapp app asks teachers daily [[13]] about all kinds of things and came up with this nice piece about teachers' experiences: When a student who has been struggling with your subject for weeks starts to improve through hard work and extra help and then gets their first passing grade in years: as far as I'm concerned, the confetti can fall from the ceiling!
America is sliding into fascism; that is no longer a controversial opinion. Want to keep track of what's happening? British professor Christina Pagel has created a Trump Action tracker in which she keeps track of news based on her own classification of the danger of his actions. But, as we read in NRC, fortunately Dutch democracy can still be saved... by looking at it mainly from an economic perspective, according to four different books. Through old-fashioned socialist ideas such as more say at work and better public transport in rural areas. Strikingly, the word “union” is not mentioned in the article, by the way. It almost sounds as if the left had a point all along! [[13]]: Are you a teacher? It's a lot of fun to answer the questions, and you often get great reading tips as well! Bad newsAnother terrible case of a teenager committing suicide after chatting extensively with a chatbot, this year a 13-year-old girl who had character.ai running when she ended her life. In the lawsuit, her parents argue that character.ai is programmed in such a way that it is more enjoyable to chat with the app than with other people, and that the system did not respond adequately when she talked about suicide. Substack continues to openly promote Nazis, although they do politely say "Ah, sorry" when people get angry. Sad news to read in Science: research conducted by men is much more likely to be reported in the news than that conducted by women, according to an analysis of 1.2 million news articles. Men are much more likely to be found in the top 5% of most discussed research, although this is also related to the fact that the fields in which men work are covered more often (such as economics). And when research by women does make the news, it is more often reported negatively. Climate change is here, and is here to stay, unfortunately. And it is probably not heat but drought and the associated drinking water crisis that is the biggest problem. This is already happening; in the Netherlands, we already have a crisis, mainly due to increased use by businesses, but in the US, they are also starting to feel the effects: the two largest reservoirs, Lake Mead and Lake Powell, are now predicted to be at less than 10% of their capacity this summer. The tax authorities are once again messing up the algorithms. According to the Dutch Data Protection Authority, no fewer than 50 algorithms they use are not permitted because they discriminate, reports Follow the Money. Limiting the number of foreign students, which now seems to have a lot of support in Dutch politics, will cost a lot of money. Weird it is mainly advocated for by parties that say they want a strong economy... Google has, for no apparent reason, deleted its archive of political advertisements from the past seven years, making it much more difficult for researchers to say anything meaningful about how advertisements influence elections. Enjoy your sandwich!
|
