Zo dat was me weer een week, het lijkt wel of ik dat iedere week kan zeggen! Ik hou deze nieuwsbrief echt onkarakteristiek kort, want 1) ik heb al heel wat geschreven deze week voor en achter de schermen over het Deltaplan, en ik heb ook nog hobbies, vrienden en familie, en 2) jullie hebben vast ook de hele week moeten lézen over het AI plan en hebben ook nog hobbies, vrienden en familie.

As always, go to /#english for the English version! I have now also translated my reply to the AI Deltaplan to English.

De feministische blik op technologie

Voor mensen die mij deze week zijn gaan volgen naar aanleiding van de reactie op het Deltaplan—ik was echt blessed by the algorithm, as the kids say—welkom! Wil je meer weten over mijn feministisch-epistemologische werk, dan raad ik je deze podcast van BNR aan, of (in het Engels) een hele lange podcast, een talk van mijzelf van 10 minuten, of van een uur. Of als je echt wil, kan je natuurlijk het paper lezen, het is open access.

Voor dat paper ben ik oa gedoken in werk dat valt onder het vakgebied "Science and Technologie Studies (STS)" Ik kende die term en werk eruit helemaal niet, omdat het in mijn studie nauwelijks naar voren kwam.

Hoe kwam dat zo? Nou op de TU Eindhoven was er in de vroege jaren 2000 wel een afdeling en een opleiding die zich bezighield met Techniek en Maatschappij, genaamd TeMa. Maar, zo hoorden wij allemaal al vanaf dag 1 van de introductieweek "Tema is kut", zie deze Cursor van het jaar dat ik aan mijn studie begon:

De opleiding Techniek & Maatschappij (TeMa) en haar nieuwe lichting studenten moeten het traditiegetrouw flink ontgelden op het festijn. Als de bewuste groep de tent binnenkomt, zetten de anderen een eensgezind ‘TeMa is kut’ in.

Zielig? Welnee, zegt Elektrostudent Almar Giesberts. “TeMa ís gewoon kut”, verklaart de zevendejaars [...] “Het idee achter de opleiding was dat techniek wat ‘maatschappelijker’ moest worden, maar daarin zijn ze te ver doorgeschoten”, vindt Giesberts. “TeMa is gewoon een losse flodder. Een flut-studie. Dat vinden zelfs de hoogleraren bij ons.”

Die "is kut" sloeg uiteraard niet alleen op de kwaliteit van het studieprogramma, maar ook op de hoeveelheid vrouwen die daar wat groter was dan bij de meeste andere studies. Na een week preken uit deze parochie, die ik moet het hier eens zijn met Almar Giesberts, ook door stafleden werd beleden, hadden we allemaal een beeld van welke kennis ertoe deed, en welke niet. De hele weinige vakken die ik vervolgens in mijn studie kreeg vanuit die hoek werden dan ook niet serieus genomen door het gros van de studenten, en ik moet zeggen dat ik daar zelf ook redelijk in meeging, want het wás nu eenmaal zo.

Voor mijn studie was ik juist heel breed geïnteresseerd; heel erg in programmeren, maar ook in filosofie, muziek, tekenen, en het heeft decennia geduurd voor ik weer een beetje hersteld was van mijn studie in de zin van snappen dat er zoveel verschillende manieren van weten en kennisproductie zijn, en dat cultuur op wat we onderzoeken zo'n sterke invloed heeft (zie ook mijn recente stuk in Trouw over AI en fruitvliegjes!).

Maar door mijn onderzoek naar feminisme stuitte ik op zoveel mooi en goed werk, Judy Wajcman, Sandra Harding, Miranda Fricker, allemaal vrouwen die zich afvroegen wie er bij mag dragen aan kennis en welke kennis ertoe doet. Door hun denken vielen allerlei dingen die ik elders (vooral op het oude Twitter) las, op hun plaats, bijvoorbeeld het toen veel benoemde feit dat we pas sinds de vroege jaren 2000 vrouwelijke crash test dummies gebruiken, ondanks dat daartoe al in de jaren '80 werd opgeroepen. Of historische analyses waaruit blijkt dat slaven die naar de VS werden gebracht al wisten hoe ze met pus uit koeienpokken konden voorkomen dat mensen pokken kregen? Hun kennis echter deed er niet toe, want ze werden niet gezien als kennisdragers; witte mensen waren de enige die een discussie erover op gang konden brengen. Stukje bij beetje 'klikten' dit soort verhalen aan de theorieën over kennis die ik leerde van Fricker (niet iedereens kennis doet er evenveel toe in de wereld) en Wajcman en Harding (wie er mee mag praten beïnvloedt in sterke mate wat er onderzocht wordt).

Na verloop van tijd stuitte ik zelf op feministisch werk in de informatica zelf, waaronder een paper dat vrouwelijke programmeurs interviewde over hun ervaringen, en optekende dat ze het gevoel hadden dat ze gevangen zitten in "the am-bivalent position of being either female or a coder, but not both". Wow, er was onderzoek dat zo goed beschreef hoe ik me ook gevoeld had in mijn studie, wegblijvend bij oorbellen, breien en nagellak uit angst om niet meer bij de boys te kunnen horen, de enige vrienden die ik kon maken, want er was maar één ander meisje in mijn jaar.

Het was balsem op mijn ziel, iemand beschreef mijn gevoelens! Zoals James Baldwin zei:

You think your pain and your heartbreak are unprecedented in the history of the world, but then you read. It was books that taught me that the things that tormented me most were the very things that connected me with all the people who were alive, who had ever been alive.

Maar ik werd er ook boos van! Hoe kon ik niet hebben geweten dat dit soort onderzoek er was? Waarom zit er helemaal geen STS in techniekstudies? En, for that matter, hoe kon de TU het goed hebben gevonden dat studenten jarenlang "Tema is kut" riepen, achteraf gezien het eerste epistemologische geweld waaraan we allemaal blootgesteld werden? Dat kon eigenlijk alleen omdat de hoogleraren het ook vonden.

Vergeef me dus als ik nogal met mijn ogen rolde bij deze post van chef opinie Wouter van Noort:

Een groeiend aantal natuurkundigen denkt dat waarneming niet los te zien is van fundamentele natuurkundige wetten: een observatie doet mee in het vormen van de realiteit.

"If the idea holds up, using the subjective nature of the observer as a way to account for the complexity of the universe would represent a paradigm shift in physics. Physicists typically seek a view from nowhere, a stand-alone description of nature."

Eindeloos fascinerend, nou zeg, tsjonge, wie kennis verzamelt doet ertoe? Who knew. Ah ja, Wajcman, Fricker, Harding, die bijvoorbeeld. En Hermans toen ze bijgekomen was en toen ze zich eens in die lui was gaan verdiepen.

Hoe zijn die natuurkundigen eigenlijk tot die conclusie gekomen, hebben ze het licht gezien en zijn ze eens wat STS aan hun dieet toe gaan voegen? Nee, ze komen tot die conclusie door een of andere (voor mij niet te snappen) mix van string theory, zwarte gaten en Hilbert ruimtes. Snapt u dit stuk in Quanta wel, stuur mij dan vooral een samenvatting dan neem ik m volgende week op!

Toen ik een sarcastisch berichtje bij van Noort's post zette, kwam de toonpolitie meteen in actie, maar Felienne, ben eens liever, ben nou eens blij dat ze naar 'jouw' manier van denken ook eindelijk omarmd hebben.

Maar mijn manier van denken is juist: wat weten ze er buiten mijn vakgebied en hoe kunnen we daarmee de wereld in het vakgebied beter maken? Je totaal niet afvragen welke theorie of welke filosofie er al bestaat bij je bevinding kan niet verder afstaan van wat ik doe en vind.

Nog even over het AI plan

Sommige mensen—ok ik bedoel specifiek één persoon namelijk vriend Bert Hubert—verheugden zich er al op; mijn reactie op het AI plan, en die heb ik deze week dan ook geschreven.

En nee, niet alles is slecht aan het plan! Er staan dingen in die zelfs heel goed zijn, zoals dat we door "gebrek aan actie afhankelijk dreigt te worden van Chinese en Amerikaanse AI-technologie."

Zeker, laten we zo snel mogelijk afstappen van, bijvoorbeeld, Microsoft-pakketten! Als het bij het Internationaal Strafhof kan, dan moet het ons toch ook lukken, zo schreven ze onlangs al bij Avans Hogescholen. SURF zet zich daar ook al op grote schaal voor in, trouwens, en ze waarschuwen juist voor de risico's van Copilot. Dat gebrek aan actie is er bij de universiteiten dus niet zo. Bij jou wel? Ga er dan eens middagje voor zitten en je bent zo de cloud uit, bijvoorbeeld naar het Zwitserse Proton-mail en bijbehorende Drive.

Er staan dus hier en daar wel belangrijke problemen in het stuk, alleen de oplossingen zijn zo vaag en zo technologisch, daar worden we niet beter van, en het lijkt wel of maar weinig mensen dat snappen. Joe van Burik en Ben van de Burg van de Grote Techshow interviewden Jelle Prins over het plan, en vroegen wel even naar andere stemmen in de AI (ze noemen mij ook).

Het is interessant om even aan te stippen hoe die reactie loopt, in eerste aanzet gaat de vraag over Marleen Stikker, die zo is natuurlijk bekend wel anders tegen de zaken aankijkt dan in dit plan staat. Jelle noemt "dat hij haar gesproken heeft" en noemt meteen een hele hoop ronkende cijfers over hoeveel uren ze erin gestoken hebben. Marleen zelf heeft zelf een andere beleving van de situatie. Ze was pas in een laat stadium gevraagd commentaar te geven, en heeft er, net als ik, fundamentele bezwaren tegen. Ze geeft bij mij aan dat ze zich helemaal niet beschouwt als auteur. Dat verraste mij behoorlijk, omdat dat nogal verschilt van de manier waarop ze in het document genoemd wordt. Zo staat er:

Dit AI Deltaplan is geschreven in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, en tot stand gekomen in overleg met meer dan zestig experts uit de wetenschap, het bedrijfsleven, overheid en het maatschappelijk middenveld.

Verderop wordt dat dan best anders uitgelegd, nu gaan ze van "in overleg met", maar "leverden input en kritische feedback" die "waar mogelijk" is vertegenwoordigd.

Meer dan zestig experts uit wetenschap, bedrijfsleven, overheid en het maatschappelijk middenveld dachten mee, leverden input of kritische feedback. Dankzij hen zijn zowel het bredere AI‑ecosysteem als de uiteenlopende stromingen in het denken over AI gehoord en waar mogelijk vertegenwoordigd. Veel dank voor het meedenken, schrijven of bekritiseren: ..., Marleen Stikker, ...

In het geval van Marleen is dit dus niet zo, zij vindt dat haar input niet is meegenomen, en als je haar kent, en je leest het stuk, dan is dat niet zo verrassend. Maar mijn eerste gedachte toen ik dat las was: ah dat zit wel goed, dit is van Marleen. Mijn tweede gedachte was: dit kan niet van Marleen zijn, ik ga eens navraag doen.

En misschien is zij een outlier en vinden die anderen 43 zo benoemde mensen het allemaal supervet wat er staat over het uithollen van arbeidsrecht, dat kan, maar de ronkende headline over 50 experts (op hun eigen site schrijven ze zelfs 60 experts) is dus niet juist. Deze take werd door diverse media overgenomen, ook al spreekt hun perskit [[1]] zelf wel van "met input van". NRC bijvoorbeeld schreef:

Ruim vijftig deskundigen schreven op verzoek van de minister van Economische Zaken een plan voor Nederland om mee te doen in de AI-race.

Maar even terug naar de BNR aflevering, het is jammer dat Ben en Joe hier niet heel even doorvragen, ok, je hebt met haar gesproken, wat zei ze dan? En hetzelfde gaat op voor de opmerkingen over mijn stuk; Jelle antwoordt dat "als je het over gratis openbaar vervoer hebt, dan denk ik dat zelfrijdende auto's daar een hele grote rol in kunnen spelen" (rond 21:00). Hij zegt er meteen dat hij de meest tech-optimistische persoon van Nederland is.

Maar hoe dan? Mobiliteit is niet alleen een technologisch probleem. Want wat moeten we met het gevoel van vrijheid dat het mensen geeft om in hun eigen auto te stappen, die precies staat waar je hem hebt achtergelaten? Dat is toch wat anders dan in een app aanklikken dat je over 5 minuten wil vertrekken. Of het gevoel van trots dat mensen hebben als ze een mooie auto kunnen kopen? Kijk treinrijders rijden al trein, maar gaan auto-eigenaren van dat eigendom loskomen? Het tot nu toe heel matige succes van deelauto's geeft anders te denken.

Dat is het droevigste van de hele exercitie, dat er zo weinig mensen vragen: Hoe dan?

[[1]]: Frappant trouwens, die perskit staat op Google, Amerikaanse tech dus. Een betere digitaal milieu begint dus niet bij jezelf.

Arabisch en de computer, het blijft lastig

Had ik het vorige week al over hoe moeilijk het is om naar het Arabisch te vertalen, het is eigenlijk nog erger, want het gaat nog dieper in de computer al mis. Het blijft nieuws voor iedereen in de westerse wereld maar helaas zijn computers beroerd slecht in het goed weergeven van bepaalde talen, ik weet zelf door mijn werk met Hedy vooral veel van de problemen rondom het Arabische schrift, wat niet alleen voor Arabisch maar ook voor Farsi or Urdu.

Helaas voor vriend Jim Jansen, die een paar weken geleden weer een leuk boekje uitbracht met zijn broer Dolf Jansen over het creatieve werk van wetenschappers, lukte het hem ook niet om in het hoofdstuk over mijn werk—dat dus hilarisch genoeg gaat over hoe moeilijk het is om Arabisch correct te typesetten—Arabisch correct te typesetten... Cijfers zijn vervangen door blokjes:

Aiii, dat is fout. Daar had moeten staan: ١ (wahad) en ٥ (khamsa)

En de letters zelf zijn links naar rechts afgebeeld en niet rechts naar links, het is dus niet صدفة maar ة ف د ص. Lolsob.

Maar Jim Jansen bevindt zich in een goed gezelschap, het ging eerder al fout bij de World Trade Center Memorial:

En een parkeergarage op de Zuidas kan je dit lezen (leuk voor mij, want ik kan er vanuit mijn kantoor naartoe wijzen).

En er zijn zelfs mensen, je gelooft het niet maar ook meteen weer wel, met fout Arabisch op hun buik getatoeëerd (en die dan, o ironie, onderbroekmodel zijn en hun hele tijdslijn vol hebben staan met hun uiterste strakke maar linguïstisch slappe buikje).

En... ook ironisch, deze fouten zijn in het Arabisch nog eens extra erg, omdat letters van vorm veranderen afhankelijk van naast welke andere letter ze staan, daarom heeft de Saad (ص) een krul in de verkeerde weergave, maar is die in de juiste weergave صد vastgeplakt aan de volgende letter, en lijkt de ta marbota in de goede versie voor een Nederlanders op een a met puntjes (ـة), en los op de o met puntjes (ة).

Voor sommige letters is het verschil nog veel groter, bijvoorbeeld de meem is los een soort krulletje م maar als er een (behaalde) letter na komt, wordt het een rondje: مـ. Wat dus helaas betekent dat Arabisch achterstevoren nog lastiger te lezen is, juist die taal waarbij het vaak verkeerd gaat.

A tale of two websites

In mijn lezingen laat ik vaak deze poster zien, van het niet meer bestaande Genootschap voor informatica, heel jammer eigenlijk! Ze gingen op in het KNVI.

En nu vroeg iemand mij laatst wat hiervoor de bron is! Goede vraag zeg! En waar ik in een lezing gewoon naar deze poster verwijzen, werd ik nu zelf ook wel nieuwsgierig. Eens even zoeken op internet (net het nog kan).

Na een beetje Googlen Ecosia-en kwam ik via deze site op Today in Science History, it must be seen to be believed! Zie hier het laatste restje van het web van circa 2003 (alleen de BlueSky links onderin verraden de recente datum):

Het is een work of love deze site, al 26 jaar on the Web, staat er triomfantelijk boven, een prestatie om trots op te zijn. Ik zou echt de rest van mijn nieuwsbrief kunnen wijden aan de treasure trove die deze site is—zo hebben ze een kalender die je zelf kan printen, en een Amazon-powered store die het niet meer doet.

Maar goed, ze hebben ook een bron voor de quote:

The real danger is not that computers will begin to think like men, but that men will begin to think like computers.
— Sydney J. Harris
As quoted, without citation, in Howard W. Eves, Return to Mathematical Circles, (1988), 63.

En nog een hele precieze ook met paginanummer, dat exact blijkt te kloppen, blijkt bij nazoeken in The Internet Archive.

Dit is dus het internet dat we dreigen te verliezen, of misschien al verloren hebben, website van liefhebbers die omdat ze het mooi vinden quotes verzamelen, tweeëneneenhalf decennium lang. Die daarvoor waarschijnlijk een klein beetje HTML, databases en serverbeheer hebben moeten leren, en misschien twintig piek betalen voor hosting, maar verder van niemand afhankelijk zijn.

Maar wat gebeurt er ondertussen, op het nog wel levende stuk van het internet...? Ik was inmiddels wel geïnteresseerd geraakt in Sydney J. Harris, van wie ik, ik geef het toe, nog nooit gehoord had. Zoeken op de quote brengt me op Goodreads, een schattig ogend sociaal netwerkje voor boekwurmen, maar sinds 2013 eigendom van Amazon. En wat ik daar aantrof, het is eigenlijk niet te filmen:

Goodreads pagina van The Best of Sydney Harris, or is it?!

Een cover van J.R.R. Tolkien (met in piepkleine lettertjes dat het niet de echte cover is), en een tekst die zo van Amazon getrokken is! Via deze versie kan ik geen andere edities vinden, terwijl die, bij goed zoeken, wel op Goodreads staan [[2]] . Een perfect voorbeeld van wat Cory Doctorow enshittification noemt: een platform vangt de hele markt, en geeft vervolgens geen enkele zier meer om de kwaliteit.

Maar goed, ik ben sportief, ik wil dit foutje wel even rapporten, zodat we de wereld beter kunnen maken. En bij wie kan ik me melden om foutjes te melden van bedrijf dat afgelopen jaar ZESHONDERVEERTIG MILJARD dollar omzet heeft gedraaid?!!!! Bij VRIJWILLIGERS!

Die me dan maar een internet vol websitejes van rommelende vrijwilligers.

[[2]]: Voor wie zich afvroeg waarom ik altijd naar Bookwyrm link ipv Goodreads, this is why.

Goed nieuws

Ben je alle slop zoals bij Goodreads helemaal beu? Wacht niet langer en installeer de Slop evader browser plugin, die alle content van voor 2023 blokkeert. Gegarandeerd AI vrij lezen.

Ik had het helemaal gemist, maar de Correspondent maakte me een fijn complimentje, met een shoutout naar de nieuwsbrief. En nog een heel mooi stukkie in VN over de AI hype, met daarin mijzelf, en vriend van de nieuwsbrief Ilyaz Nazrullah.

En, gaat het zo slecht met de mentale gezondheid van jongeren? Nee, zeggen psychiaters Levi van Dam en Jim van Os in NRC. Jongeren zijn tegenwoordig beter in beschrijven wat ze voelen. Fijn stuk van experts dat optimistisch stemt!

Wat ook optimistisch stemt is hoe goed buitenspelen in de echt natuur is voor kinderen, dat blijkt uit een Fins onderzoek. Willen we dus dat het beter gaat met de jeugd? Op naar het bos ermee!

De uitbuiting van mensen die AI content moeten controleren is zeker geen goed nieuws, dat is vreselijk, maar het is wel fijn dat zelfs NOS er nu (nav van het boek van Karen Hao) aandacht aan besteedt!

Slecht nieuws

Heb je afgelopen week geen mailtje van mij gekregen... dan heb je helaas het boek niet gewonnen, de winnaars hebben al bericht van mij gehad. Maar niet getreurd, je kan het boek gewoon kopen, bijvoorbeeld via deze link or wherever you get your books!

Alweer een slechte beurt voor de EU helaas, de GPDR wordt aangepast. Fijn misschien voor als je cookiebanners haat, minder fijn als je wilt dat je data niet voor het trainen van AI gebruikt moet worden, want die regels worden versoepeld.

California State University ging de fout in met fouten door het gebruik van AI in een juridisch document, oopsie!

Slecht nieuws, mensen hoarden devices aldus CNBC. In plaats van steeds maar een nieuwe iPhone kopen, doen mensen er langer mee. Wat een slecht nieuws, bah, consumenten! Wil eens meer en sneller. Anders komt er niet genoeg e-waste in de wereld.

Een wereld waarmee het toch al niet zo goed gaat; de ecologische impact van AI blijkt nog groter dan eerder gedacht, zo lezen we op TruthDig in een longread over een nieuwe fabriek voor semiconductors in Taiwan.

En waar gaan we al die chips dan voor gebruiken? Voor wetenschappelijke doorbraken? Nee, om steeds notifications te krijgen dat er een eekhoorn in je woonkamer zit. Oh nee toch niet het was gewoon de kat, zo lees je in dit hilarische faalverhaal in NT Times.

En dan nog eentje voor de vrouwelijke lezers, vanaf deze week werken we gratis. Nouja, ik zit natuurlijk al gratis en voor niks iedere weer deze nieuwsbrief te typen, dus ik doe het misschien een beetje zelf, maar de loonkloof is real.

Geniet van je boterham!

English

Well, that was quite a week—it seems like I can say that every week! I'm keeping this newsletter unusually short, because 1) I've already written a lot this week, both publicly and behind the scenes about the Delta Plan, and I also have hobbies, friends, and family, and 2) I'm sure you've also had to read a lot about the AI plan this week and also have hobbies, friends, and family.

The feminist view on technology

For those who started following me this week because of my response to the Deltaplan—I was really blessed by the algorithm, as the kids say—welcome! If you want to know more about my feminist-epistemological work, I recommend this podcast from BNR (in Dutch), or a very long podcast, a talk by myself lasting 10 minutes, or an hour. Or if you really want to, you can of course read the paper, it is open access.

For that paper, I delved into work that falls under the field of "Science and Technology Studies (STS)". I was completely unfamiliar with that term and the work involved, because it hardly came up in my studies.

And why was that? Well, in the early 2000s, there wás a department and a program at Eindhoven University of Technology that focused on Technology and Society, called TeMa. However, as we all heard from day one of the introduction week, "TeMa is cunt" [[3]] see this Cursor from the year I started my studies (Dutch):

The Technology & Society (TeMa) program and its new batch of students have to endure a lot of abuse at the festival, as is tradition. When the group in question enters the tent, the others chant “TeMa is cunt” in unison.

Is this not unfair to them? Not at all, says electrical engineering student Almar Giesberts. “TeMa just sucks,” explains the seventh-year student [...] “The idea behind the program was that technology should become more ‘social,’ but they've gone too far,” says Giesberts. “TeMa is just silly. A crappy program. Even our professors think so.” (translated)

That "is cunt" obviously referred not only to the quality of the study program, but also to the number of women, which was somewhat higher than in most other programs. After a week of preaching from this parish, which I have to agree with Almar Giesberts, also professed by staff members, we all had an idea of what knowledge mattered and what didn't. The very few courses I subsequently took in my studies from that perspective were therefore not taken seriously by the majority of students, and I must say that I myself went along with that, because that's just how it was.

I had a very broad range of interests during my studies; I was very interested in programming, but also in philosophy, music, drawing, and it took decades before I had recovered somewhat from my studies in the sense of understanding that there are so many different ways of knowing and producing knowledge, and that culture has such a strong influence on what we research (see also my recent article in Trouw about AI and fruit flies!).

But through my research into feminism, I came across so much beautiful and good work, Judy Wajcman, Sandra Harding, Miranda Fricker, all women who wondered who is allowed to contribute to knowledge and what knowledge matters. Their thinking helped me make sense of all kinds of things I had read elsewhere (especially on the old Twitter), such as the much-discussed fact that we have only been using female crash test dummies since the early 2000s, despite calls for this to happen as early as the 1980s. Or historical analyses showing that slaves brought to the US already knew how to use pus from cowpox to prevent people from getting smallpox? However, their knowledge did not matter because they were not seen as knowledge carriers; white people were the only ones who could initiate a discussion about it. Bit by bit, these kinds of stories clicked with the theories about knowledge that I learned from Fricker (not everyone's knowledge matters equally in the world) and Wajcman and Harding (who gets to talk influences what gets researched).

Over time, I came across feminist work in computer science itself, including a paper that interviewed female programmers about their experiences, noting that they felt trapped in "the ambivalent position of being either female or a coder, but not both." Wow, there was research that so accurately described how I had felt during my studies, avoiding earrings, knitting, and nail polish for fear of no longer being able to belong with the boys, the only friends I could make, because there was only one other girl in my year.

It was balm for my soul, someone described my feelings! As James Baldwin said:

You think your pain and your heartbreak are unprecedented in the history of the world, but then you read. It was books that taught me that the things that tormented me most were the very things that connected me with all the people who were alive, who had ever been alive.

But it also made me angry! How could I not have known that this kind of research existed? Why is there no STS in engineering studies at all? And, for that matter, how could the TU have approved of students shouting “Tema sucks” for years, which in hindsight was the first epistemological violence we were all exposed to? That was only possible because the professors felt the same way.

So forgive me if I rolled my eyes at this post by opinion editor Wouter van Noort:

A growing number of physicists believe that perception cannot be separated from fundamental laws of physics: observation plays a role in shaping reality.

"If the idea holds up, using the subjective nature of the observer as a way to account for the complexity of the universe would represent a paradigm shift in physics. Physicists typically seek a view from nowhere, a stand-alone description of nature."

Endlessly fascinating, well, boy, who creates the knowledge matters? Who knew. Ah yes, Wajcman, Fricker, Harding, for example. And Hermans when she came to her senses and started to study those people.

How did those physicists actually come to that conclusion? Did they see the light and decide to add some STS to their diet? No, they came to that conclusion through some (to me incomprehensible) mix of string theory, black holes, and Hilbert spaces. If you understand this piece in Quanta, please send me a summary and I'll include it next week!

When I posted a sarcastic comment on van Noort's post, the tone police immediately sprang into action, but Felienne, be kinder! You should be happy that they have finally embraced "your" way of thinking.

But my way of thinking is this: what do they know outside my field and how can we use that to improve the world in my field? Not wondering at all what theory or philosophy already exists in relation to your findings could not be further from what I do and believe.

[[3]]: In Dutch what was said was "Tema is kut". Kut being an oldschool slang word for vagina, translated here as cunt, sorry friends! In Dutch "kut" is not at all as vulgar of a word as it is seen as in the US, it is more like the usage in British English. You can absolutely call a friend a "stomme kut" without that breaking a friendship.

A quick note about the AI plan

Some people—okay, I mean one person in particular, my friend Bert Hubert—were already looking forward to it: my response to the AI plan, which I wrote this week (now also in English!)

And no, not everything about the plan is bad! There are things in it that are actually very good, such as the fact that "lack of action threatens to make us dependent on Chinese and American AI technology".

Sure, let's move away from Microsoft packages, for example, as soon as possible! If the International Criminal Court can do it, then we should be able to do it too, as they recently wrote at Avans University of Applied Sciences. SURF is also already committed to this on a large scale, by the way, and they are warning about the risks of Copilot. So there is no lack of action at the universities. But what about you? Spend an afternoon on it and you'll be out of the cloud in no time, for example to the Swiss Proton mail and associated Drive.

So there are some important issues raised in the article, but the solutions are so vague and so technological that they don't really help us, and it seems that few people understand that. Joe van Burik and Ben van de Burg from the Grote Techshow interviewed Jelle Prins about the plan and asked about other voices in AI (they mention me too).

It is interesting to note how that response plays out. Initially, the question is about Marleen Stikker, who, of course, has a different view of things than what is stated in this plan. Jelle mentions "that he has spoken to her" and then names a whole bunch of impressive figures about how many hours they have put into it. Marleen herself has a different perception of the situation. She was only asked to comment at a late stage and, like me, has fundamental objections to it. She tells me that she does not consider herself an author at all. That surprised me quite a bit, because it differs considerably from the way she is mentioned in the document. It says:

This AI Delta Plan was commissioned by the Ministry of Economic Affairs and was developed in consultation with more than sixty experts from academia, industry, government, and civil society.

Further on, this is explained quite differently, as they now refer to "in consultation with" but "provided input and critical feedback” that is represented “where possible".

More than sixty experts from academia, business, government, and civil society contributed their ideas, provided input or critical feedback. Thanks to them, both the broader AI ecosystem and the diverse currents of thought on AI have been heard and represented where possible. Many thanks for your ideas, writing, or criticism: ..., Marleen Stikker, ...

In Marleen's case, this is not the case; she feels that her input has not been taken into account, and if you know her and read the article, that is not surprising. But my first thought when I read that was: ah, that's fine, this is Marleen. My second thought was: this can't be Marleen's, I'm going to inquire about it.

And maybe she's an outlier and the other 43 people named think it's all great what it says about the erosion of labor law, that's possible, but the roaring headline about 50 experts (on their own site they even write 60 experts) is therefore not correct. This take was picked up by various media outlets, even though their own press kit [[11]] refers to "with input from". NRC, for example, wrote (Dutch).

More than fifty experts wrote a plan for the Netherlands to participate in the AI race at the request of the Minister of Economic Affairs.

But back to the BNR episode, it's a shame that Ben and Joe don't ask any follow-up questions here. Okay, you spoke to her, what did she say? And the same goes for the comments about my piece; Jelle replies that "when you talk about free public transport, I think self-driving cars can play a very big role in that" (around 21:00) . He immediately says that he is the most tech-optimistic person in the Netherlands.

But how? Mobility is not just a technological problem. Because what are we to do with the feeling of freedom that people get from getting into their own car, which is exactly where you left it? That's different from clicking on an app that you want to leave in 5 minutes. Or the feeling of pride people have when they can buy a nice car? Train passengers already travel by train, but will car owners let go of that ownership? The very modest success of car sharing so far suggests otherwise.

That's the saddest part of the whole exercise, that so few people are asking: How?

[[11]]: Funny, by the way, that press kit is on Google, American tech. So that American cloud is not all that scary after all...

Arabic and computers, it remains difficult

Last week I mentioned how difficult it is to translate into Arabic, but it's actually even worse, because the problem goes even deeper into the computer. It remains news to everyone in the Western world, but unfortunately computers are terrible at displaying certain languages properly. Through my work with Hedy, I am particularly aware of the problems surrounding the Arabic script, which applies not only to Arabic but also to Farsi and Urdu.

Unfortunately for my friend Jim Jansen, who a few weeks ago published another interesting book (Dut with his brother Dolf Jansen about the creative work of scientists, he also failed to correctly typeset Arabic in the chapter about my work—which, hilariously, is about how difficult it is to typeset Arabic correctly... Numbers have been replaced by squares:

Ouch, that's wrong. It should have said: ١ (wahad) and ٥ (khamsa)

And the letters are displayed from left to right instead of right to left, so it's not صدفة but ة ف د ص. Lolsob.

But Jim Jansen is not alone in this; it went wrong before at the World Trade Center Memorial.

And you can read this at a parking garage in the Zuidas (which is nice for me, because I can point to it from my office).

And there are even people, you won't believe it but then again you will, with incorrect Arabic tattooed on their stomachs (and who, ironically, are underwear models and have their entire timeline filled with their extremely tight but linguistically flabby bellies).

And... also ironic, these mistakes are even worse in Arabic, because letters change shape depending on which other letter they are next to, which is why the Saad (ص) has a curl in the wrong representation, but in the correct representation صد it is stuck to the next letter, and the ta marbota in the correct version looks to a Dutch person like an a with dots (ـة), and separate from the o with dots (ة).

For some letters, the difference is even greater. For example, the meem is a separate kind of curl م, but when followed by a (vowel) letter, it becomes a circle: مـ. Unfortunately, this means that Arabic is even more difficult to read the wrong way, when it is precisely the language for which it often goes wrong.

A tale of two websites

In my lectures, I often show this poster from the now defunct Society for Computer Science, which is a shame! They merged with the KNVI.

And recently, someone asked me what the source of this was! Good question! And while I simply refer to this poster in a lecture, I now became curious myself. Let's do a quick search on the internet (while we still can).

After a bit of Googling Ecosia-ing, I came across Today in Science History via this site. It must be seen to be believed! Here is the last remnant of the web from around 2003 (only the BlueSky links at the bottom betray the recent date):

This site is a work of love, triumphantly proclaiming that it has been on the web for 26 years, an achievement to be proud of. I could easily devote the rest of my newsletter to the treasure trove that is this site—for example, they have a calendar that you can print yourself, and an Amazon-powered store that no longer works.

Anyway, they also have a source for the quote:

The real danger is not that computers will begin to think like men, but that men will begin to think like computers.
— Sydney J. Harris

As quoted, without citation, in Howard W. Eves, Return to Mathematical Circles, (1988), 63.

And a very precise one including a page number that turns out to be exactly correct, as can be seen by searching The Internet Archive.

So this is the internet we are in danger of losing, or may already have lost, a website created by enthusiasts who collect quotes because they like them, for two and a half decades. They probably had to learn a little bit of HTML, databases, and server management, and maybe pay twenty bucks for hosting, but otherwise they are independent of anyone else.

But what is happening in the meantime, on the still-living part of the internet...? By now, I had become interested in Sydney J. Harris, whom, I admit, I had never heard of before. Searching for the quote takes me to Goodreads, a cute-looking social network for bookworms, but owned by Amazon since 2013. And what I found there is actually... quite something:

Goodreads page of The Best of Sydney Harris, or is it?!

A cover by J.R.R. Tolkien (with tiny letters saying that it is not the real cover), and a text that has been copied straight from Amazon! Using this version, I cannot find any other editions, even though, if you search carefully, they are on Goodreads [[12]] . A perfect example of what Cory Doctorow calls enshittification: a platform captures the entire market and then doesn't give a damn about quality anymore.

Anyway, I'm being fair, I want to report this mistake so we can make the world a better place. And who can I contact to report mistakes made by a company that had a turnover of SIX HUNDRED AND FORTY BILLION dollars last year?!!!! VOLUNTEERS! Well, I think I prefer the 2003 version of the web, full of silly websites run by volunteers.

[[12]]: For those who wondered why I always link to Bookwyrm instead of Goodreads, this is why.

Good news

Are you also fed up with all the slop on Goodreads and elsewhere? Don't wait any longer and install the Slop evader browser plugin, which blocks all content from before 2023. Guaranteed AI-free reading.

I completely missed it, but De Correspondent gave me a nice compliment, with a shoutout to the newsletter. And another very nice piece in VN about the AI hype, featuring myself and friend of the newsletter Ilyaz Nazrullah (both in Dutch).

And is the mental health of young people really that bad? No, say psychiatrists Levi van Dam and Jim van Os in NRC. Young people are better at describing what they feel these days (Dutch). A great piece by experts that inspires optimism!

Another reason for optimism is how good playing outside in real nature is for children, according to a Finnish study. So, do we want young people to be better off? Let's get them out to the woods!

The exploitation of people who have to check AI content is certainly not good news, it's terrible, but it's nice that even Dutch newscaster NOS is (following Karen Hao's book) paying attention to it!

Bad news

If you didn't receive an email from me last week... then unfortunately you didn't win the book I gave away. The winners have already been notified. But don't worry, you can still buy the book, for example via this link or wherever you get your books!

Another setback for the EU, unfortunately: the GDPR is being amended. This may be good news if you hate cookie banners, but less so if you don't want your data to be used for training AI, because those rules are being relaxed.

California State University made a mistake by using AI in a legal document, oops!

Bad news, people are hoarding devices, according to CNBC. Instead of constantly buying new iPhones, people are using them for longer. What bad news, yuck, consumers! They want more and faster. Otherwise, there won't be enough e-waste in the world.

A world that is already not doing so well; the ecological impact of AI appears to be even greater than previously thought, according to TruthDig in a long read about a new semiconductor factory in Taiwan.

And what are we going to use all those chips for? For scientific breakthroughs? No, to keep getting notifications that there's a squirrel in your living room. Oh no, it was just the cat, according to this hilarious fail story in NT Times.

And then one more for the female readers: starting this week, we're working for free (in Dutch, not sire this stat also holds in other countries precisely the same). Well I am doing it to myself making this newsletter for free, but the wage gap is real.

Enjoy your sandwich!